Angielszczyzna standardowa

Angielszczyzna standardowa, angielszczyzna ogólna^[1] , język ogólnoangielski^[2], angielszczyzna literacka^[3][4][a] (ang. Standard English, SE^[2]) – zespół form języka angielskiego pełniących funkcję dialektu prestiżowego i standardu językowego w krajach anglojęzycznych, zwłaszcza w kontaktach publicznych i oficjalnych. Odróżniają się one od form niestandardowych, ograniczonych pod względem zasięgu terytorialnego lub używanych przez warstwy społeczne o niższym statusie^[5]. Standard English to odmiana angielszczyzny, która funkcjonuje jako norma porozumiewawcza w najważniejszych instytucjach społecznych, takich jak rząd, sądy czy środki masowego przekazu, a także jest promowana i nauczana w szkołach^[6]. Pełni funkcję grafolektu, czyli ustabilizowanego standardu piśmienniczego^[7].

Właściwości angielszczyzny standardowej są głównie kwestią gramatyki, słownictwa i norm ortograficznych, nie zaś wymowy; przyjmuje się bowiem, że obejmuje ona wiele rodzajów akcentów^[6][8]. Nawet pod względem struktury gramatycznej język ogólnoangielski nie wykazuje pełnej homogeniczności: jego warianty narodowe preferują różne formy językowe (np. bieżąca norma brytyjska każe mówić I’ve just got a letter, amerykańska zaś akceptuje I’ve just gotten a letter)^[9]. Ponadto koncepcja angielszczyzny standardowej nie jest rozumiana w sposób jednolity, a różni autorzy podkładają pod to pojęcie różne treści^[10]. W odróżnieniu od wielu innych języków standardowych Standard English nie podlega regulacji ze strony rady językowej^[11] i ewoluuje w sposób bardziej spontaniczny, na podstawie konsensusu użytkowników^[12].

Zdecydowana większość osób anglojęzycznych w charakterze pierwszego języka przyswaja lokalne odmiany angielszczyzny, mniej lub bardziej odmienne od języka standardowego^[13]. Mimo że język ogólnoangielski jest powszechnie zrozumiały, w sytuacjach codziennych posługuje się nim tylko mała część społeczeństwa^[6]. Wielu użytkowników angielszczyzny operuje dwoma lub kilkoma dialektami, przełączając się między nimi w zależności od sytuacji komunikatywnej^[14]. Pewne formy dialektalne są dobrze znane użytkownikom Standard English za sprawą wpływu muzyki, filmów czy też kontaktu międzygrupowego^[15].